Trà thảo mộc Trung Quốc là nét tinh hoa của đông y với các loại nổi tiếng như Linh Chi, Đẳng Sâm, mang giá trị dưỡng sinh cao cấp với nguồn dinh dưỡng phong phú tại ruouxachtay, hãy cùng tìm hiểu.
Giới thiệu về trà thảo mộc Trung Quốc
Khái niệm trà thảo mộc
Trà thảo mộc Trung Quốc là một thức uống đặc biệt, được chế biến từ các loại thảo dược quý tự nhiên có nguồn gốc từ đất nước Trung Hoa. Không giống như các loại trà thông thường từ lá chè, trà thảo mộc lại được sản xuất từ những nguyên liệu thảo dược như rễ, thân, lá, quả hay nấm…
Tùy theo từng loại trà thảo mộc Trung Quốc mà có nguồn nguyên liệu chính khác nhau. Chẳng hạn trà Linh Chi được chế biến từ nấm Linh Chi, trà Đảng Sâm từ rễ Đảng Sâm, trà Hoa Đỗ Quyên từ hoa cây đỗ quyên… Các loại thảo dược này đều là những vị thuốc quý được y học cổ truyền Trung Hoa trân trọng.
Bên cạnh hương vị thơm ngon, trà thảo mộc còn mang nhiều giá trị dinh dưỡng và công dụng hỗ trợ sức khỏe con người theo quan niệm đông y Trung Hoa. Đó cũng là lý do khiến loại thức uống đặc biệt này rất được ưa chuộng tại xứ sở tỷ muôn dân.
Nguồn gốc và truyền thống lâu đời
Có thể nói, trà thảo mộc Trung Quốc là một phần không thể tách rời của nền văn hóa ẩm thực và đông y ngàn năm lâu đời tại xứ sở Trung Hoa. Nguồn gốc của nó có thể được truy ngược trở về từ thời kỳ thịnh đạt của Đạo gia và Nho giáo cổ đại.
Ngay từ thời Đường (618 – 907), trà thảo mộc đã bắt đầu xuất hiện như một loại thức uống có tác dụng dưỡng sinh và hỗ trợ sức khỏe. Những vị sư, học giả và quý tộc thời bấy giờ từng thường xuyên thưởng thức các loại trà từ rễ cây, nấm, hay thảo dược để ngưỡng mộ vẻ đẹp tự nhiên.
Sang đến thời Tống (960 – 1279), trà thảo mộc ngày càng phổ biến hơn khi nguồn nguyên liệu dược liệu phong phú hơn. Nhiều tác phẩm ghi chép về cách chế biến và sử dụng các loại trà thảo mộc hiệu quả được ra đời. Đặc biệt, các vị hoàng đế nhà Tống rất say mê trà thảo mộc và góp phần lan truyền xu hướng này.
Đến đời Minh và Thanh, trà thảo mộc Trung Quốc càng đạt đến đỉnh cao văn hóa. Hàng loạt các loại nổi tiếng như Linh Chi, Đẳng Sâm, Hương Phụ… ra đời và được ưa chuộng hơn bao giờ hết với giá trị dưỡng sinh vô cùng quý hiếm.
Giá trị dinh dưỡng và tác dụng của trà thảo mộc
Một trong những đặc điểm nổi bật làm nên giá trị của các loại trà thảo mộc Trung Quốc chính là hàm lượng dinh dưỡng dồi dào. Nguồn nguyên liệu đa dạng từ thực vật như rễ, thân, lá đến nấm đều chứa nhiều vitamin, khoáng chất, chất xơ, protein… rất tốt cho sức khỏe.
Ngoài ra, các loại trà thảo mộc còn giàu chất chống oxy hóa như polyphenol, flavonoid giúp chống lại các gốc tự do gây hại cho tổ chức. Nhờ vậy, thường xuyên uống trà thảo mộc sẽ tăng cường khả năng miễn dịch và phòng ngừa ung thư hiệu quả.
Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra các tác dụng khác của trà thảo mộc như hỗ trợ tiêu hóa, giảm căng thẳng, tăng tuần hoàn máu, hỗ trợ giảm cân lành mạnh… Thậm chí ngày nay, một số loại còn được coi là “thần dược” làm đẹp da và trẻ lâu.
Vì giàu dinh dưỡng và công dụng tuyệt vời, các loại trà thảo mộc không chỉ đơn thuần là thức uống thanh nhiệt mà còn được xem như một loại “cao dược quý” góp phần làm giàu thêm kho dược liệu của y học cổ truyền Trung Hoa.
Vị trí quan trọng của trà thảo mộc Trung Quốc trong đông y
Có thể nói, vai trò và vị trí của trà thảo mộc Trung Quốc là vô cùng quan trọng trong nền y học cổ truyền lâu đời của xứ sở tỷ muôn dân này. Việc sử dụng trà thảo mộc không chỉ đơn giản là uống để giải khát mà còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc khác.
Trước hết, các loại thảo mộc quý hiếm trong trà đều là những vị dược liệu được Đông y coi trọng và nghiên cứu kỹ lưỡng về tác dụng. Thưởng thức trà thảo mộc chính là cách tốt nhất để hấp thu dược tính của chúng vào cơ thể một cách tự nhiên, an toàn.
Ngoài ra, theo quan niệm của Đạo gia – nền tảng triết lý cốt lõi của đông y, quá trình chế biến và thưởng thức trà thảo mộc cũng mang nhiều ý nghĩa về sự điều hòa giữa con người và tự nhiên để duy trì sự quân bình trong vũ trụ.
Bởi vậy, không chỉ đơn thuần là đồ uống, trà thảo mộc Trung Quốc còn được xem là một loại “liều thuốc” tinh thần quan trọng, mang đầy triết lý sống và giá trị nhân sinh sâu sắc của người Trung Hoa trong việc gìn giữ sức khỏe.
Các loại trà thảo mộc nổi tiếng từ Trung Quốc
Trà Linh Chi (Ganoderma)
Nổi tiếng như một trong những loại trà thảo mộc Trung Quốc “thần dược” của đông y, Trà Linh Chi chính là sản phẩm được chế biến từ nấm Linh Chi đỏ quý hiếm. Với nhiều đặc tính diệu kỳ, loại trà này từ lâu đã trở thành một trong những thức uống được sủng ái nhất.
Trà Linh Chi có nguồn gốc từ khu vực Vân Nam, Quý Châu – nơi được mệnh danh là “vương quốc nấm Linh Chi” của Trung Quốc. Nấm Linh Chi tại đây được trồng và thu hoạch đặc biệt, qua nhiều công đoạn chế biến như sấy khô, phun chất bảo quản để đóng thành viên nén trà.
Khi thưởng thức, Trà Linh Chi mang vị đắng nhẹ, chút ngai ngái khó tả nhưng lại có mùi thơm rất đặc trưng. Hương vị độc đáo này đến từ các chất đặc biệt có trong nấm Linh Chi như polysaccharide, adenosine và các acid amin.
Về công dụng, Trà Linh Chi được xem là thần dược chống oxy hóa, tăng cường miễn dịch tuyệt vời. Đồng thời, thường xuyên dùng loại trà này cũng giúp kiểm soát lượng đường huyết, ổn định huyết áp và hỗ trợ giảm stress hiệu quả.
Trà Nhân Trần
Đây là một trong những loại trà thảo mộc Trung Quốc nổi tiếng được sử dụng nhiều từ thời Đường. Trà Nhân Trần có nguồn gốc từ Tứ Xuyên, được chế biến từ chính loài hoa lan Nhân Trần quý báu.
Để được trở thành trà Nhân Trần chính hiệu với hương vị đặc trưng, người ta sẽ cẩn thận hái lấy những búp hoa non tơ mịn nhất của cây lan Nhân Trần. Tiếp đó, những bông hoa đặc biệt này phải qua quá trình sấy khô, hun trấu và chiên giòn đặc biệt mới có thể dùng để đóng thành viên trà.
Khi thưởng thức, Trà Nhân Trần mang vị chát nhẹ thanh tao, hơi chua chua nhưng lại rất thơm ngát hương lan tự nhiên, khó tả. Sau khi uống, ta sẽ còn cảm nhận rõ dư vị đậm đà vô cùng quyến rũ của loại trà này.
Ngoài hương vị thơm ngon, Trà Nhân Trần còn được biết đến với nhiều công dụng quý như thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu tiện và làm dịu cơn đau bụng kinh rất tốt.
Quy trình sản xuất trà thảo mộc truyền thống
Chọn lựa nguyên liệu
Khâu đầu tiên và cũng là khâu quan trọng nhất trong quy trình sản xuất trà thảo mộc Trung Quốc chính là việc chọn lựa nguyên liệu đạt chuẩn. Đối với mỗi loại trà thảo mộc khác nhau, yêu cầu về nguyên liệu đầu vào cũng sẽ khác nhau.
Đối với trà thảo mộc được chế biến từ rễ, thân như Trà Linh Chi hay Trà Đẳng Sâm, người làm trà phải hết sức chọn lọc những rễ, thân khỏe mạnh, đạt kích cỡ và tuổi đời phù hợp. Nhiều khi còn phải chọn nhựa thảo dược từ vùng đất đặc biệt, khu vực khí hậu khắc nghiệt.
Còn với các loại trà thảo mộc từ hoa, quả hay lá như Trà Hoa Đỗ Quyên, Trà Nhân Trần thì người chế biến phải vô cùng thận trọng. Họ chỉ dùng những bông hoa non tơ, đầu búp thơm tho nhất để làm nguyên liệu.
Điều quan trọng đối với tất cả các loại trà thảo mộc Trung Quốc là phải tuân thủ nguyên tắc không dùng phân bón, thuốc trừ sâu hay bất cứ hóa chất tổng hợp nào. Chỉ có nguyên liệu hoàn toàn tự nhiên mới đảm bảo cho thức uống trà thảo mộc an toàn và giữ nguyên được hương vị tinh khiết.
Xử lý sơ chế
Sau khi thu hoạch, người làm trà tiến hành xử lý sơ chế nguyên liệu thảo mộc theo đúng quy trình truyền thống. Đây là một công đoạn vô cùng quan trọng để giữ hoàn toàn nguyên vẹn màu sắc, hương vị và chất dinh dưỡng có trong thảo mộc.
Đối với các loại thảo dược dạng củ, rễ hay nấm như Linh Chi, Đẳng Sâm thì công đoạn sơ chế chủ yếu là rửa sạch, thái nhỏ hoặc dập dẹp để làm rơi đi bớt phần nước. Với thân cây, lá hay hoa thì phải thường xuyên dùng nước sạch, tránh các hóa chất để làm sạch.
Trong quá trình sơ chế, người ta còn phải loại bỏ những phần hoen rỉ, sâu hỏng để chỉ giữ lại nguyên liệu hoàn toàn tươi và đảm bảo độ sạch cao. Nhiều nơi thậm chí còn áp dụng cả chỉnh hương bằng chân không để tránh hao hụt dưỡng chất quý.
Phơi sấy và rang lọc
Sau khi đã xử lý sơ chế xong, nguyên liệu thảo mộc sẽ tiếp tục được phơi sấy khô theo phương thức phù hợp. Đây là một khâu quan trọng góp phần định hình hương vị độc đáo của mỗi loại trà thảo mộc Trung Quốc.
Công đoạn này hết sức tỉ mỉ và công phu. Nhiệt độ, thời gian phơi sấy đều phải tuân thủ nghiêm ngặt theo đúng kinh nghiệm truyền thống. Một số loại được phơi khô hoàn toàn dưới ánh nắng, một số khác phải sấy ở nhiệt độ đặc biệt.
Với những loại trà thảo mộc đặc biệt như Trà Linh Chi hay Trà Đẳng Sâm, người ta thường phải rang trước khi sấy khô. Quá trình rang bằng chảo đồng hoặc lò củi sẽ giúp thảo mộc chuyển sang màu nâu đỏ đặc trưng và tăng thêm mùi thơm quyến rũ.
Đóng gói và bảo quản
Công đoạn cuối cùng trong quy trình sản xuất trà thảo mộc Trung Quốc đó là đóng gói và bảo quản sản phẩm theo đúng cách truyền thống. Việc này quyết định đến việc giữ nguyên hương vị, màu sắc và chất lượng của thức uống đến tay người tiêu dùng.
Đối với những loại trà thảo mộc phải rang như Trà Linh Chi, Trà Đảng Sâm, sau khi rang sẽ được ép thành những viên nén hoàn chỉnh để bảo toàn dược tính. Còn những loại khác như Trà Hoa Đỗ Quyên, Trà Nhân Trần thì được chứa trong hũ sành kín đáo riêng biệt.
Việc bảo quản cũng rất quan trọng và phức tạp, phải tránh được tình trạng mốc nấm, nhiễm độc và thối rữa. Nhiều nơi phải áp dụng phương pháp bảo quản dưới môi trường khí trơ hay làm vành đai hút ẩm để kéo dài tuổi thọ sản phẩm.
Tóm lại, từng công đoạn trong sản xuất trà thảo mộc truyền thống của Trung Quốc đều hết sức khắt khe và tỉ mỉ. Chính sự vun đắp công phu như vậy mới làm nên hương vị đặc trưng khó quên của những ly trà thảo mộc nổi tiếng.
Kết luận
Trà thảo mộc Trung Quốc từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong nền văn hóa ẩm thực và đông y lâu đời của Trung Quốc. Với nguồn nguyên liệu thiên nhiên quý hiếm và công dụng dưỡng sinh tuyệt vời, các loại trà thảo mộc như Linh Chi, Đẳng Sâm, Hương Phụ… đã trở thành thức uống được rất nhiều người ưa chuộng.
Thưởng thức trà thảo mộc không chỉ là cách để giải khát mà còn là trải nghiệm nâng tầm sức khỏe và tinh thần, thể hiện vẻ đẹp truyền thống Trung Hoa.
Xem thêm: Trà Trung Quốc nổi tiếng: Khám phá các loại ưa thích
