Bộ pha trà Trung Quốc đầy đủ gồm ấm trà, chén, lót đĩa giúp bạn trải nghiệm văn hóa pha trà truyền thống đậm đà. Từ chất liệu đến hoa văn độc đáo đều thể hiện tinh hoa nghệ thuật cùng ruouxachtay.
Giới thiệu về bộ pha trà truyền thống Trung Quốc
Khái niệm bộ pha trà
Bộ pha trà Trung Quốc (tiếng Trung: 中国茶具) là tập hợp các dụng cụ, vật dụng cần thiết để có thể pha và thưởng thức trà theo nghi thức truyền thống của đất nước này. Bộ pha trà Trung Quốc không chỉ đơn giản là các đồ vật mà còn là cả một tác phẩm nghệ thuật thủ công tinh xảo.
Một bộ pha trà Trung Quốc đầy đủ sẽ bao gồm các thành phần chính như bình trà (ấm đựng nước), khay hoặc bàn lót để đặt bình, chén uống trà có đế lót, muỗng múc trà và cân để cân lượng trà khô. Tùy theo truyền thống pha trà từng vùng mà bộ pha trà Trung Quốc có thể có thêm nhiều vật dụng phụ khác nhau.
Điều làm nên nét đẹp của bộ pha trà Trung Quốc chính là sự tinh xảo trong từng chi tiết nhỏ như hình dáng, màu sắc, họa tiết chạm khắc trên các vật dụng. Tất cả đều hài hòa, có ý nghĩa nhất định và hướng đến mục đích tạo nên một trải nghiệm pha trà tuyệt hảo nhất.
Vai trò của bộ pha trà trong văn hóa trà đạo Trung Hoa
Trong nền văn hóa trà đạo lâu đời và phồn thịnh của Trung Quốc, bộ pha trà Trung Quốc đóng một vai trò vô cùng quan trọng và thiêng liêng. Nó không chỉ là công cụ để pha trà mà còn là hiện thân của tình yêu, sự tôn kính đối với trà và là một phần không thể thiếu trong nghi thức trà đạo.
Theo quan niệm của người Trung Quốc, khi pha trà với bộ dụng cụ đẹp đẽ và nghi lễ chuẩn xác thì hương vị trà mới được tôn lên trọn vẹn. Chính bởi thế mà bộ pha trà Trung Quốc luôn được coi là vật linh thiêng, cần phải được tôn trọng và chăm sóc đúng cách.
Không những vậy, mỗi bộ pha trà Trung Quốc đều có ý nghĩa nhất định và được lựa chọn dựa trên hoàn cảnh, mục đích sử dụng. Chẳng hạn bộ pha trà gia đình sẽ khác với bộ dùng trong lễ nghi, hay bộ dành cho người giàu có khác với bộ bình dân.
Qua đó, ta thấy rằng bộ pha trà truyền thống Trung Quốc đã trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa, của lối sống người dân đất nước này. Nó vượt ra ngoài khái niệm đơn thuần là dụng cụ mà còn là tượng trưng cho truyền thống, là di sản đặc sắc của nền ẩm thực trà đạo.
Các thành phần chính trong bộ pha trà cổ điển
Mặc dù có rất nhiều loại bộ pha trà Trung Quốc khác nhau, song phần lớn đều có những thành phần thiết yếu không thể thiếu sau:
Bình trà/ấm đun nước: Thường làm từ sứ, gốm hoặc nhôm, có nhiều kích cỡ và hình dáng khác nhau. Đây là vật dụng quan trọng nhất trong bộ pha trà dùng để đun và đựng nước nóng.
Chén uống trà: Hình dáng, kích thước đa dạng nhưng nhìn chung đều có đế cao hoặc đĩa đệm lót bên dưới. Nhiệm vụ của chén là giữ nhiệt, hương vị cho trà.
Khay/Bàn lót pha trà: Dùng để đặt bình trà, chén và các vật dụng khác. Đây là vật cầu nối, tạo không gian văn minh cho cả quy trình thưởng trà.
Muỗng múc trà: Làm từ gỗ hoặc nhôm không gỉ, dùng để múc trà khô từ túi/hộp ra. Nhiều loại muỗng lại có họa tiết trang trí đẹp mắt.
Cân đong trà: Đây là dụng cụ dùng để cân chính xác lượng trà khô cần dùng cho mỗi lần pha, đảm bảo hương vị chuẩn.
Ngoài ra, bộ pha trà truyền thống đầy đủ còn có thể bao gồm thìa múc trà, ấm lọc nước, khay hấp trà chén để rửa chén…tùy trường phái và địa phương quy định.
Nguồn gốc lâu đời của bộ đồ pha trà truyền thống
Nguồn gốc của bộ pha trà Trung Quốc gắn liền với lịch sử phát triển lâu đời của nền văn hóa uống trà nơi đây. Theo nhiều nhà nghiên cứu, việc dùng ấm, chén đặc biệt để pha và thưởng trà đã xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử Trung Quốc.
Cụ thể, có nhiều tài liệu chép rằng từ cách đây hơn 1500 năm, dưới thời nhà Đường (618 -907), ấm pha trà bằng đất nung đã được phát minh ra. Đến thế kỷ 8, nghệ nhân thời bấy giờ đã biết cách chế tác chén uống trà bằng sành sứ có đế cao.
Sang đến đời các vua chúa thống trị nhà Minh (1368 – 1644) và Thanh (1644 – 1912), bộ pha trà trở nên hoàn chỉnh và đẹp đẽ hơn nhiều. Đây cũng là giai đoạn mà bộ pha trà không đơn thuần chỉ là dụng cụ mà còn mang nhiều ý nghĩa văn hoá.
Những chiếc bình trà, chén uống lúc bấy giờ đã trở nên một tác phẩm thủ công tinh xảo với nhiều họa tiết điêu khắc cầu kỳ trên thân đồ sứ. Nhiều bộ sứ quý hiếm được sử dụng riêng cho hoàng gia và tầng lớp thượng lưu.
Qua nhiều trăm năm phát triển, bộ pha trà truyền thống Trung Quốc đã trở nên phổ biến và có nhiều biến thể khác nhau tùy theo các trường phái, địa phương pha trà. Nhưng phần gốc, tinh thần, quy cách ban đầu thì vẫn vậy.
Có thể nói, bộ pha trà là một trong những di sản văn hóa đặc sắc, gắn liền với lịch sử lâu đời của Trung Quốc. Đến tận ngày nay, giá trị văn hóa và truyền thống đằng sau mỗi bộ pha trà vẫn luôn được người dân nơi đây trân trọng và gìn giữ.
Đa dạng chất liệu bộ pha trà Trung Quốc
Bộ pha trà gốm sứ cổ điển
Chất liệu truyền thống và phổ biến nhất để chế tác nên bộ pha trà Trung Quốc chính là gốm sứ. Từ xưa, các nghệ nhân đã khéo léo biến những khối đất sét thô sơ thành những tác phẩm nghệ thuật pha trà đáng kinh ngạc.
Bộ pha trà Trung Quốc bằng gốm sứ nổi tiếng nhất phải kể đến là dòng sứ Giang Tây với tông màu lam ngọc bích đặc trưng. Các sản phẩm từ gốm Giang Tây như ấm trà, chén uống đều toát lên nét đẹp mỹ miều, tinh khiết cùng hương thơm nhẹ nhàng đặc biệt.
Không thua kém gì sứ Giang Tây, các bộ pha trà từ sứ Liêu Châu với màu nâu đỏ tự nhiên cũng rất được ưa chuộng. Đặc biệt là những bộ dụng cụ có họa tiết như cành đào, hoa mẫu đơn nổi đẹp mê hồn.
Ngoài hai loại gốm nổi tiếng trên, người Trung Quốc còn rất ưa chuộng các bộ pha trà bằng sứ men trắng điểm họa tiết đỏ truyền thống. Những chiếc bình, chén có hoa văn rồng phượng cầu kỳ thể hiện đẳng cấp sang trọng của chủ nhân.
Bộ pha trà bằng đá và gỗ quý hiếm
Nếu các bộ pha trà sứ mang nét đẹp tinh khiết, tao nhã thì những bộ làm từ đá quý và gỗ lại toát lên vẻ đẹp nam tính, mạnh mẽ hơn. Đây cũng là lựa chọn hàng đầu dành cho giới thượng lưu, quý tộc xưa khi thưởng trà.
Chất liệu đá quý phổ biến để làm bộ pha trà Trung Quốc chính là các loại như cẩm thạch, ngọc bích, hoàng ngọc… Những viên đá tự nhiên này được đẽo gọt, mài nhẵn làm thành ấm, chén uống, khay đựng rất tinh tế.
Nhiều bộ pha trà đá quý hiếm còn được chạm khắc thêm những hoa văn đồ án như rồng bay, hạc đạp phụng cực kỳ cầu kỳ và đẹp mắt. Đây là nét đặc trưng khiến những bộ pha trà đá càng trở nên quý giá hơn.
Về chất liệu gỗ, phổ biến nhất là các loại gỗ quý trầm hương như gỗ tử đàn, gỗ mun, gỗ hương đàn hương. Các nghệ nhân chọn những khúc gỗ cực quý, gia công kỹ lưỡng thành những chiếc ấm đun trà, chén, đĩa lót hoàn hảo về hình dáng lẫn mùi hương,
Bộ pha trà Trung Quốc từ gỗ quý nổi bật với hương thơm tự nhiên quyến rũ, kết hợp cùng vân gỗ mun làm chi tiết hoặc điêu khắc tinh xảo trên thân ấm càng tôn thêm nét đẳng cấp.
Bộ pha trà bằng tre nứa chất nhựa
Nếu đi hướng thiên về chất liệu hiện đại hơn một chút, nhiều nghệ nhân cũng sáng tạo ra bộ pha trà Trung Quốc từ các loại vật liệu như nhựa, nguyên liệu thân thiện môi trường và nhẹ nhàng hơn.
Bộ pha trà Trung Quốc từ tre nứa chính là loại nổi bật trong số đó. Người ta khéo léo đan kết tre tầm xuân dai, bền tạo thành ấm đun, chén uống với họa tiết vô cùng tinh xảo, thanh thoát.
Điểm đặc biệt của bộ pha trà tre đan này chính là ở khía cạnh thân thiện môi trường, đậm nét Á Đông mộc mạc. Chúng kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất liệu tự nhiên và kỹ thuật thủ công tinh xảo của người thợ Trung Quốc.
Ngoài tre, chất liệu nhựa như nhựa acrylic hay composite cũng dần được ứng dụng để chế tác bộ pha trà truyền thống. Những chiếc ấm, chén làm từ vật liệu này vừa nhẹ, vừa bền mà vẫn có thể tạo hình, chạm trổ các hoa văn trang trí đẹp mắt.
Bộ pha trà hiện đại từ chất liệu nhựa, kim loại
Trong xu hướng hiện đại hóa, nhiều hãng sản xuất cũng cho ra đời những bộ pha trà Trung Quốc từ các chất liệu hiện đại như gốm tráng men cao cấp, hợp kim nhôm hay thậm chí là thủy tinh, sứ kết hợp với kim loại bạc hoặc đồng.
Các bộ pha trà bằng gốm men sứ cao cấp thường có màu sắc tươi sáng, họa tiết sắc nét với những đường nét mạnh mẽ, táo bạo hơn so với truyền thống. Tuy nhiên, hoa văn điêu khắc vẫn giữ nguyên tinh thần cổ điển.
Đối với dòng bộ pha trà hiện đại làm từ hợp kim nhôm hoặc inox, thiết kế của chúng thường đơn giản, tối giản nhưng vẫn thể hiện được nét tinh tế đặc trưng của trà đạo Trung Hoa thông qua những chi tiết khắc chữ, hoa văn.
Ngoài ra, một số thương hiệu còn cho ra mắt bộ pha trà cao cấp kết hợp chất liệu thủy tinh trong suốt với khung viền bằng kim loại quý như bạc hay đồng đỏ. Điều này tạo nên sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại một cách hài hòa.
Có thể thấy, với sự sáng tạo không ngừng của các nhà thiết kế cùng kỹ thuật chế tác hiện đại, nét đặc trưng của bộ pha trà truyền thống Trung Quốc vẫn được lưu giữ và phát triển qua nhiều chất liệu khác nhau. Điều này góp phần làm phong phú thêm nền ẩm thực trà đạo đậm đà của xứ sở này.
Kết luận
Một bộ pha trà Trung Quốc đầy đủ và chất lượng sẽ giúp bạn trải nghiệm trọn vẹn nét đẹp tinh tế của nghệ thuật pha trà truyền thống xứ Trung Hoa. Bộ dụng cụ chất lượng kết hợp cùng nghi thức pha trà cầu kỳ sẽ giúp bạn tận hưởng hương vị thượng hạng, đồng thời chiêm ngưỡng tuyệt tác điêu khắc tinh xảo trên men sứ hay gỗ quý. Hãy sở hữu một bộ pha trà cao cấp để mang khối di sản văn hóa ẩm thực Trung Hoa vào không gian sống của bạn.
Xem thêm: Trà đỏ Trung Quốc: Hương vị đặc trưng
