XO Whisky là gì?

Khi nhắc đến rượu ‘XO’ (viết tắt của ‘Extra Old’) hầu hết mọi người đều nghĩ ngay đến những chai ‘Cognac’ nhiều tuổi. Những chai rượu này để được dán nhãn ‘XO’ phải đảm bảo phần tử nhỏ nhất trong hỗn hợp rượu đạt từ 6 tuổi (trải qua 6 năm trưởng thành trong thùng gỗ trước khi đóng chai) trở lên và tất cả rượu trong chai trung bình là 20 năm. Kể từ năm 2016, độ tuổi tối thiểu cho một chai ‘Cognac XO’ được điều chỉnh ấn định là 10 năm. Trong khi đó, phần lớn ‘Whisky’ luôn được các nhà sản xuất đề rõ số tuổi trên nhãn chai, thường thì tuổi càng cao rượu càng đắt. Với thông lệ đó liệu có thể có ‘XO’ trong ‘Whisky’ không và nó thực sự là như thế nào? Để trả câu hỏi này mình sẽ kể cho các bạn nghe một câu chuyện khá thú vị, câu chuyện về sự lãng quên.

XO Whisky là gì?

Vào khoảng tháng 4/ 2003, một nhà đóng chai độc lập (Independent Bottler / IB) trong lúc dọn dẹp kho rượu đã tình cờ tìm thấy một số thùng rượu (cask) bị bỏ quên đã vài chục năm. Những ‘Single Malt Cask’ trên 40 tuổi đó sẽ có thể là cả một gia tài. Nhưng tiếc thay, thời gian cộng với khả năng hoạt hoá (active) mạnh mẽ của thùng tốt đã khiến nồng độ rượu trong thùng không còn đủ 40% AVB. Các bạn biết đấy, luật bảo hộ ngành rượu của Chính phủ Scotland thời điểm đó không cho phép rượu dưới nồng độ này được bán ra với tem nhãn và định dạng ‘Whisky’. Trong khi đây là những ‘cask’ cực tốt từ thập kỷ 60 của TK 20 với hương vị rượu tuyệt vời và thậm chí còn có thể để chúng trưởng thành thêm trong vài năm nữa. Người chủ của những thùng rượu hảo hạng này nhất định không chịu lãng phí chúng vào ’Blended Whisky’ cùng với ‘Grain’. Vì vậy người ta đã cho thêm một chút Single Malt trẻ hơn vào mỗi ‘cask’ để nâng chúng lên trên 50% AVB một lần nữa. Sau đó họ kiểm tra những ‘cask’ này thường xuyên và đóng chai để bán bất cứ khi nào thấy rằng rượu trong thùng đã trưởng thành đạt đến đỉnh cao của chúng.

Trong thế giới whisky với hàng triệu thùng single malt đang nằm ở hàng trăm các kho ủ khắp nơi thế nào cũng có những thùng bị lãng quên hoặc lưu lạc bằng cách này hay cách khác. Theo thời gian rượu có thể rất già nhưng đôi khi nồng độ rượu trong thùng bị tụt xuống dưới 40%, và nếu đóng chai thùng đó sẽ ko còn được gọi là whisky nữa. Người ta thường cứu các thùng này bằng cách pha thêm rượu trẻ còn cao độ để đẩy nồng độ đạt ngưỡng được gọi là whisky rồi đóng chai. Nếu pha thêm rượu từ grain để thành blended whisky thì giá trị chai rượu sẽ thấp, vả lại mỗi loạt đóng chai blended whisky tới hàng chục ngàn chai thì 1 thùng single malt lớn tuổi chẳng giải quyết vấn đề gì. Đa số sẽ được xử lí bằng cách pha thêm 1 loại single malt khác còn trẻ khỏe để đóng các single cask vài trăm chai ở định dạng blended malt (hoặc vẫn là single malt nếu pha rượu cùng lò), giá trị hơn blended whisky… Loại rượu này thường hiếm khi đề tuổi (NAS, No-Age Statement whisky) và hay được gọi là XO Blended Malt Whisky.

>> Khám phá thêm Thế nào là nhà đóng chai độc lập (Independent Bottler / IB)

Những trường hợp XO Whisky cụ thể:

Ti Girl Blended Malt 17yo Tiger’s Choice

2001/2019 | Sherry Butt | 46.2% | 70cl

1 of 620 bottles | Label “Ti Girl” Mona Ho

Đây là một chai thuộc loại XO Whisky được pha trộn từ Single Malt của ít nhất 2 trong các nhà chưng cất thuộc tập đoàn Edrington từ những năm 1960 – 1970 là: Glenrothes, Glenturret, Highland Park và Macallan (trong đó có ít nhất 1 loại tới 40 tuổi hoặc hơn) với 1 loại Single Malt “bí ẩn” 17 tuổi. Chính vì thế mà chai rượu này được đề 17yo, tuổi của thành phần rượu trẻ nhất.

Nếu quan tâm đến nhãn chai, hình ảnh cô gái trên nhãn là Mona Ho, chủ một quán bar kiểu Mỹ tại Taipei. Khi uống hết rượu sẽ nhìn được mặt sau nhãn với hình ảnh khác của cô ấy, “mát mẻ” hơn nhiều

Blended malt XO The Whisky Agency ‘Good Vibes’

2016 | sherry butt | 1 0f 317 | 44,7% | 70cl

Blended malt XO 44,7%, The Whisky Agency ‘Good Vibes’

Mũi: mở ra với mận khô cổ điển, mứt nho đen, rượu rum & nho khô, nhưng nó đậm đà hơn nhờ một số loại thảo mộc khô. Một số loại da nhưng cũng có một loại khói đặc biệt gợi ý về Macallan cũ. Một ít bơ, bánh mì nướng cháy. Vani nhẹ nhàng.

Miệng: phong phú, chủ yếu vẫn đi theo con đường khô khan / mặn mà hơn. Trái cây sấy khô, chà là, gợi ý của Oloroso khói. Sau một vài giây, có một loạt các loại trái cây mọng nước hơn, mâm xôi và mứt nho đỏ. Thực sự tốt đẹp. Một ít mứt cam. Khô hơn, hạt dẻ hơn và nhiều thảo dược hơn về cuối.

Kết thúc: dài vừa phải.

Một sự pha trộn nhẹ nhàng của rượu Macallan lâu đời với một vài giọt Karuizawa khói, phủ lên trên là Glenfarclas trẻ vị trái cây. Đó là hương vị của nó và công thức thực tế có thể không còn xa (tất nhiên là ngoại trừ Karuizawa). Giá trị rất tốt.

Blended Malt ‘Extra Old’ The Whisky Agency & The Nectar

2015 | sherry wood | 44,7% | 70cl

Mũi: một số ghi chú trái cây tốt đẹp. Quả mọng đỏ, mận hầm, cam, chua ngọt độc đáo. Các loại trái cây trên nền của quả óc chó rang và hương đất / cỏ nhẹ. Gợi ý của thuốc lá. Vỏ bút chì mềm. Gợi ý về Bunnahabhain, gợi ý về Glenfarclas và Tamdhu nữa.

Miệng: khá nhẹ nhưng thực sự thanh lịch. Bạn biết đấy, có thể có một số loại mạch nha lâu năm thực sự ở đây, vì mùi gỗ sồi chua nhẹ, phảng phất hương trà trái cây và một chút mùi sáp thoang thoảng. Cam nửa ngọt. Những nét vẽ nhẹ nhàng và một nốt hương đất / khói mờ nhạt trong nền một lần nữa.

Hậu vị: dư vị trà trái cây, gỗ sồi, da thuộc và gia vị.

Đây là rượu whisky rất ngon, và tôi tin rằng phần lớn nhất thực sự đã rất cũ. Tôi chắc chắn rằng một số người sẽ chạy đến một cửa hàng nếu nội dung được tiết lộ. Thay vào đó, hãy tận dụng mức giá tương đối thấp của bộ phim hàng ngày tuyệt vời này.

Blended Malt XO TWA Sherry Wood — Blended Malt XO TWA [Sherry Wood | One 250 bottles | 45.8 % Vol.]

Maltbarn Paragon ‘Very Old’ Sherry Wood — Maltbarn Paragon ‘Very Old’ [Sherry Wood | One 204 bottles | 51.4 % Vol.]

Thông tin thêm về XO whisky

Cũng theo luật Scotland (hiện hành), loại rượu trên sẽ được định nghĩa là ‘Blended Malt’ (giữa loại ‘Single Malt’ bí ẩn với Glenfarclas) và tuổi rượu trên nhãn phải được ghi số tuổi của phần rượu trẻ nhất (ở đây là Glenfarclas được chưng cất vào khoảng tháng 1/ 2000). Và điều này quả thật sẽ là không công bằng với những gì nó thực sự là nên TWA (‘The Whisky Agency’) đã giới thiệu ra thị trường các chai rượu có nhãn ‘XO’ (‘Extra Old’, thuật ngữ hay dùng với ‘Cognac’). Có một thực tế là nếu bạn đang uống một loại ‘Single Malt’ tuyệt hảo từ 40 đến 50 năm tuổi thì một chút ít Glenfarclas trẻ sẽ không đóng góp được gì nhiều vào hương vị chai rượu ấy, ngoại trừ việc nó sẽ làm cho nồng độ rượu mạnh lên một chút mà thôi.

Tuỳ vào tâm trạng, thể trạng và cả hệ quy chiếu hương vị của người uống thì cảm nhận của mỗi người sẽ khác nhau về những chai rượu này. Có thể bạn sẽ tìm thấy một khu vườn với đầy các loài hoa thân gỗ ngát hương ẩn trong thành quách đổ nát rêu phong. Cũng có thể bạn đang đứng giữa nơi thư phòng trần cao sách cũ bỗng không gian ngập tràn mùi bánh nướng mứt táo hạnh nhân từ căn bếp kế bên. Hay đôi khi mơ hồ mộng mị như những trái chín mọng lười nhác chẳng hái mà rụng lộp độp xuống nền lá êm khi nắng mới lên xua sương ẩm ở một xứ sở xa xôi thần tiên nào đó… Tất cả sẽ quyện lẫn vào, dịu dàng dắt díu nhau lững thững trôi chậm đi như những ngày tháng ngọt ngào đã qua.

Theo ‘Scotch Whisky Association | The Scotch Whisky Regulations 2009’ [điều chỉnh và thêm một số chi tiết 4/ 2012]:

Scotch Whisky:
Là rượu được chưng cất bằng phương pháp ‘các tĩnh đồng’ (‘pot stills’) từ nước và các loại ngũ cốc lên men. Và đồng thời được trưởng thành trong các loại thùng gỗ sồi lớn không quá 700 lít trong ít nhất 3 năm, toàn bộ quy trình sản xuất phải được thực tại Scotland. Thành phẩm không được chứa các chất bổ sung, trừ màu caramel và nước (E150A) và với nồng độ cồn đóng chai >= 40% AVB.

Phần bổ sung hiệu lực từ 23/ 11/ 2013:
Blended Scotch Whisky:
Là pha trộn từ một hay nhiều loại ‘Single Malt Scotch Whisky’ với từ một hay nhiều loại ‘Single Grain Scotch Whisky’.
Blended Malt Scotch Whisky:
Là pha trộn từ hai hay nhiều loại ‘Single Malt Scotch Whisky’ của nhiều hơn một nhà chưng cất khác nhau.
Blended Grain Scotch Whisky:
Là pha trộn từ hai hay nhiều loại ‘Single Grain Scotch Whisky’ của nhiều hơn một nhà chưng cất khác nhau.
Single Malt Scotch Whisky:
Là ‘Scotch Whisky’ được chưng cất bằng phương pháp ‘pot stills’ từ nước và chỉ lúa mạch (không cho thêm bất kỳ loại ngũ cốc nào khác) lên men với từ một đến nhiều mẻ tại một nhà chưng cất duy nhất.
Single Grain Scotch Whisky:
Là ‘Scotch Whisky’ được chưng cất tại một nhà chưng cất duy nhất, ngoại trừ ‘Single Malt Scotch Whisky’ hoặc ‘Blended Scotch Whisky’.

XO Whisky là gì?

Những trường hợp XO Whisky cụ thể:

Thông tin thêm về XO whisky

Giới Thiệu Một Số Mẫu Rượu Brandy

Giới Thiệu Một Số Mẫu Rượu Cognac

Tại sao tin tưởng ruouxachtay.com?

admin

Login